Tăng cường các giải pháp quản lý hoàn thuế GTGT đối với hoạt động xuất nhập khẩu qua biên giới là chủ đề Hội nghị chuyên đề của Tổng cục Thuế diễn ra ngày 02/8 tại An Giang, là địa bàn đang nóng nhất với các hành vi, thủ đoạn gian lận tiền hoàn thuế. Tới dự và chỉ đạo Hội nghị có đồng chí Bùi Văn Nam, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, cùng đại diện các Vụ thuộc Tổng cục Thuế, Đại diện 20 Cục thuế, Cục Hải quan các tỉnh, thành phố có đường biên giới. Về phía tỉnh An Giang có đồng chí Vương Bình Thạnh, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang và các sở, Ban ngành của tỉnh.

Tại hội nghị, báo cáo của Tổng cục Thuế và các tham luận của Cục thuế các tỉnh: An Giang, Long An…và của cơ quan Hải quan, đã đánh giá tình hình xuất khẩu tiểu ngạch và hoàn thuế GTGT đối với các doanh nghiệp tại các tỉnh có đường biên giới với Campuchia trong thời gian qua, đó là:

Việt Nam và Campuchia có đường biên giới chung trên đất liền dài 1.270 km tiếp giáp qua 6 tỉnh Nam bộ (gồm: Bình Phước, Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang) với 10 cửa khẩu quốc tế, 12 cửa khẩu chính, 25 cửa khẩu phụ, 9 khu kinh tế cửa khẩu. Lợi thế này đã tạo ra nhiều cơ hội thuận lợi cho việc trao đổi hàng hóa giữa hai nước, qua hai con đường xuất khẩu chính ngạch và tiểu ngạch. Đặc biệt thời gian gần đây, trên địa bàn 2 tỉnh An Giang và Kiên Giang, nhất là huyện An Phú tỉnh An Giang (tiếp giáp biên giới Campuchia), hoạt động xuất khẩu tiểu ngạch qua biên giới Campuchia phát triển nhanh, với số lượng DN thành lập mới trong diện này tăng nhanh. Điều đáng nói là cùng với sự gia tăng nhanh số lượng DN thì số tiền hoàn thuế cho hàng hoá xuất khẩu tiểu ngạch qua biên giới Campuchia cũng tăng lên nhanh chóng: năm 2011 tăng 194,6% so với năm 2010, năm 2012 tăng 190% so với năm 2011; trong khi đó số thuế nộp ngân sách hàng năm của các DN xuất khẩu tiểu ngạch phát sinh không đáng kể, chỉ bằng khoảng 1% - 2% số tiền thuế đã hoàn.

Báo cáo và các tham luận cũng đã nhận diện nhiều hành vi, thủ đoạn gian lận hoàn thuế ngày càng tinh vi, đa dạng. Cùng với việc lợi dụng chính sách của nhà nước ưu tiên hàng xuất khẩu, cho áp dụng thuế suất thuế GTGT là 0%, cơ chế thanh toán hàng xuất khẩu biên mậu qua tài khoản vãng lai mở tại Ngân hàng Việt Nam, cơ chế miễn kiểm tra hải quan hoặc chỉ kiểm tra tỷ lệ 5% đối với hàng hoá xuất khẩu biên mậu (phân luồng xanh), cơ chế thông thoáng trong thành lập DN, tự in hoá đơn..., các DN còn tranh thủ địa thế đường biên giới Việt Nam - Campuchia cách nhau một con sông rộng khoảng 400m - 600m với hệ thống sông ngòi chằng chịt và liên thông tại huyện An Phú tỉnh An Giang, để quay vòng hàng hoá xuất khẩu (xuất khẩu khống 1 phần) hoặc khai khống số lượng và giá trị hàng hoá xuất khẩu để lập hồ sơ xin hoàn thuế nhằm chiếm đoạt tiền thuế của NSNN.

Hành vi thủ đoạn gian lận hoàn thuế đối với hoạt động xuất khẩu hàng hóa tiểu ngạch qua biên giới Campuchia thông qua việc lợi dụng cơ chế chính sách và đường biên giới đất liền tiếp giáp giữa hai nước khá tinh vi, phức tạp đã được nhận biết nên Tổng cục Thuế đã có nhiều giải pháp ngăn chặn: Tổng cục Thuế đã báo cáo Bộ Tài chính ban hành 5 công văn về tăng cường công tác quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có rủi ro cao về thuế. Tổng cục Thuế cũng đã thành lập Đoàn công tác về việc hoàn thuế GTGT đối với hoạt động xuất khẩu hàng hóa tại địa bàn tỉnh An Giang để nắm bắt tình hình, báo cáo và đề xuất các giải pháp báo cáo Bộ Tài chính để có các chỉ đạo kịp thời.

Về phía các Cục Thuế: Qua công tác quản lý thuế đối với hoạt động xuất khẩu hàng hoá qua biên giới, các Cục Thuế đã phát hiện hành vi, thủ đoạn gian lận hoàn thuế để báo cáo kịp thời với ngành cấp trên và UBND tỉnh kịp thời có giải pháp chỉ đạo, điều hành. Điển hình như Cục Thuế tỉnh An Giang đã phối hợp với Cục Hải quan để phân loại DN, đưa vào tiêu chí quản lý rủi ro để kiểm tra chi tiết hồ sơ, kiểm tra thực tế hàng hóa. Cùng với các biện pháp quản lý dấu hiệu bất thường qua xác minh hóa đơn GTGT đầu vào của các hồ sơ hoàn thuế GTGT đối với hàng hóa xuất khẩu qua biên giới Campuchia. Ngoài ra, Cục Thuế còn báo cáo tình hình với Thường vụ tỉnh ủy, UBND tỉnh đưa nội dung chỉ đạo các cơ quan chức năng trên địa bàn tăng cường phối hợp để quản lý hoàn thuế GTGT đối với các DN xuất khẩu tiểu ngạch qua biên giới Camphuchia; đồng thời UBND tỉnh cũng đã chỉ đạo cơ quan công an tiến hành điều tra một số DN có dấu hiệu tội phạm điển hình để xử lý theo quy định của pháp luật.

Việc đấu tranh để ngăn chặn hành vi gian lận hoàn thuế GTGT nói riêng và chống thất thu thuế nói chung là hết sức khó khăn, phức tạp, hội nghị đã tập trung thảo luận và đề xuất nhiều giải pháp quản lý. Theo đó các đại biểu đều thống nhất ý kiến phải có các giải pháp đồng bộ về cơ chế chính sách cũng như biện pháp quản lý, cụ thể:

Về cơ chế chính sách, các đại biểu đều thống nhất ý kiến phải nghiên cứu sửa đổi Thông tư 06/2012/TT-BTC theo hướng bỏ quy định về hoàn thuế đối với hàng hóa xuất khẩu tiểu ngạch qua biên giới thanh toán bằng việc nộp tiền mặt vào tài khoản vãng lai của tổ chức, cá nhân nước ngoài mở tại NHTM Việt Nam; Sửa đổi quy định về hoàn thuế đối với trường hợp xuất khẩu tiểu ngạch qua biên giới ít nhất 3 tháng/lần và phân cấp cho Cục trưởng Cục Thuế quyết định hoàn thuế cho các DN do chi cục thuế trực thuộc quản lý; Sửa đổi quy định về kiểm tra trước hoàn thuế sau đối với DN xuất khẩu hàng hoá qua biên giới đất liền: Đồng thời bổ sung quy định về hợp đồng mua hàng vào hồ sơ hoàn thuế đối với DN xuất khẩu hàng hoá qua biên giới đất liền và bổ sung quy định về kiểm tra hải quan 100% hàng hoá xuất khẩu qua biên giới đất liền đối với DN có rủi ro cao.

Về biện pháp quản lý, đề nghị UBND các tỉnh miền Tây nam bộ chỉ đạo các đơn vị chức năng phối hợp chặt chẽ trong việc ngăn chặn đẩy lùi hành vi gian lận hoàn thuế GTGT đối với hoạt động xuất nhập khẩu hàng thuế qua biên giới Campuchia. Cục thuế các tỉnh miền Tây nam bộ phải triển khai đồng bộ các giải pháp: Tăng cường phối hợp chặt chẽ với các ngành Công an, Hải quan, Ngân hàng, Sở kế hoạch đầu tư, Ban chỉ đạo 127 quản lý các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hoá qua biên giới; Tổ chức phân loại toàn diện các doanh nghiệp xuất khẩu tiểu ngạch; Thực hiện kiểm soát toàn diện đối với doanh nghiệp xuất khẩu qua biên giới; Tăng cường công tác xác minh hoá đơn của các doanh nghiệp xuất khẩu tiểu ngạch qua biên giới.

Kết luận Hội nghị, đồng chí Tổng cục trưởng Bùi Văn Nam đã quán triệt tầm quan trọng của công tác chống gian lận hoàn thuế và nhất trí với các các giải pháp mà Hội nghị đã đề ra. Tuy nhiên, đồng chí Tổng cục trưởng cũng nhấn mạnh, mặc dù cần phải tăng cường các biện pháp chống gian lận trong hoàn thuế GTGT nhưng phải thống nhất mục tiêu trong công tác chỉ đạo, đó là:

- Nhận dạng được các phương thức gian lận để nhanh chóng ngăn chặn và đẩy lùi hành vi gian lận hoàn thuế GTGT đối với hoạt động xuất khẩu tiểu ngạch qua biên giới.

- Tạo công bằng xã hội, chống gian lận thương mại, chống lại việc chiếm đoạt tiền thuế GTGT của một số doanh nghiệp nhằm đảm bảo sự lành mạnh đối với hoạt động xuất khẩu hàng hoá qua biên giới giữa Việt Nam và các nước.

- Tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xuất khẩu, phát huy tối đa tiềm năng và lợi thế xuất khẩu hàng hoá của các địa phương dọc biên giới nhằm nâng cao kim ngạch xuất khẩu, đóng góp tích cực vào việc phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước.

======================